Ik, 'verslaafd'?! Nee joh! Of toch wel..?
Ik ben Koert, 50 jaar. Na jarenlang gebruik van sterke pijnstillers, waaronder een hoge dosis fentanyl kon ik niet meer functioneren...
top of page
.png){kind=small}
Chronische pijn en opiaatgebruik
Ruim twee miljoen mensen in Nederland hebben last van chronische pijn. Meestal gaat het om rugpijn, nekpijn of pijn in de gewrichten. Soms heeft de pijn een oorzaak die niet weggenomen kan worden, bijvoorbeeld ernstige gewrichtsschade vanwege artrose of reuma, of schade die veroorzaakt is door een ongeluk of is ontstaan ten gevolge van van een aandoening.
Het grootste deel van de langdurige gebruikers van opiaten zijn chronische pijnpatiënten. Deze groep bestaat voor twee derde deel uit vrouwen van 45 jaar en ouder.
Ieder jaar neemt het aantal recepten dat uitgeschreven wordt voor opiaten toe. Maar aan het langdurig gebruik van opiaten zijn veel nadelen verbonden. Het ergste is: op den duur maken opiaten de pijn waarvoor ze zijn voorgeschreven erger.
-
Meer pijn door opiaatgebruik
Het is moeilijk voorstelbaar dat het middel dat de pijn zou moeten verminderen de pijn juist erger maakt. Toch is het waar -- en iedereen met chronische pijn die oxycodon, fentanyl, morfine of tramadol gebruikt krijgt ermee te maken.
De officiële naam van deze pijn is 'opiaat-geïnduceerde hyperalgesie' of hyperalgesie. Hoe hoger de dosis opiaten, hoe erger de pijn wordt. Wordt de dosis opiaten verminderd, dan vermindert ook de pijn.
De meeste mensen die oxycodon, fentanyl, morfine of tramadol gebruiken zijn zich hier niet van bewust. Men voelt wel dat de pijn steeds erger wordt waardoor men meer behoefte krijgt aan pijnstilling. Maar hoe meer opiaten je gebruikt, hoe meer je last krijgt van hyperalgesie.
Sommige artsen staan hier niet bij stil en blijven het middel voorschrijven en /of de dosis verhogen. Veel mensen komen er uiteindelijk zelf achter wat hiervan de negatieve gevolgen zijn.
Hyperalgesie verdwijnt pas wanneer je helemaal stopt met opiaten. Na het stoppen kan het nog een tijd duren (soms maanden, soms korter) voordat de pijn die veroorzaakt wordt door het opiaatgebruik minder wordt.
Hoe meer pijn, hoe meer medicatie
"
"Hoe harder de pijn tekeer ging, hoe meer ik snakte naar pijnstilling. Na een jaar of twee was het maximum wel bereikt. 'Je kunt een olifant omleggen met wat jij gebruikt', zei mijn apotheker."
Lees het hele verhaal
Extra gevoeligheid voor pijn
-
Extra gevoeligheid voor pijn
Ook extra gevoeligheid voor pijn is een bijwerking van opiaatgebruik. In medische termen heet dit allodynie. Dingen die gewoonlijk geen pijn doen, zoals het schuren van een kledingstuk of een briesje, kunnen ineens hevige pijn veroorzaken. Ook allodynie is één van de factoren die zowel de chronische pijn als het opiaatgebruik in stand houdt.
Ook hier geldt: hoe hoger de dosis opiaten, hoe erger de allodynie. Stop je met de opiaten, dan verdwijnt op den duur de allodynie.
-
Nieuwe pijn, maar geen oorzaak
Als gevolg van het opiaatgebruik kun je er nieuwe pijn bij krijgen, op plekken in het lichaam waar je eerder geen pijn had. Natuurlijk moet er altijd onderzoek plaatsvinden wanneer er pijn bij komt; mogelijke schade aan het lichaam mag nooit genegeerd worden.
Maar het gebeurt vaak dat mensen die opiaten gebruiken en last hebben van pijn allerlei onderzoeken krijgen, maar dat er geen oorzaak gevonden wordt.
Artsen denken er vaak niet aan dat de pijn veroorzaakt kan zijn door het opiaatgebruik. De patiënt blijft achter met toenemende pijn en veel onbeantwoorde vragen.
Een slopende zoektocht
"
"... Een slopende zoektocht naar 'de ultieme oplossing' voor mijn pijnklachten. Een tocht langs zo’n dertig behandelloketten... Het levert niets op; het kost veel energie én geld, maar de oplossing blijft uit."
Lees het hele verhaal
-
Een verstoord pijnbeheersingssysteem
Wanneer je langdurig opiaten gebruikt schakelt het eigen pijnstillend vermogen van het lichaam zichzelf uit; het doet niets meer. Het lichaam raakt voor pijnstilling compleet afhankelijk van de opiaten. Zo wordt opiaatgebruik een 'onmisbaar' onderdeel van het leven met chronische pijn.
Ga je de opiaten afbouwen, dan moet het eigen pijnbeheersingssysteem weer op gang komen. Zolang dat nog niet gebeurd is, is er weinig tot geen pijndemping. Hoe lang het opstarten duurt is afhankelijk van de duur van het gebruik, de hoogte van de dosering en iemands persoonlijke gezondheidssituatie. Soms kan het maanden duren.
-
Pijn door overprikkeling: sensitisatie
De medische term voor pijn door overprikkeling is sensitisatie. Sensitisatie kan ontstaan wanneer je langdurig zeer hevige pijn hebt - of hebt gehad, waardoor het pijnsignaleringssysteem van het lichaam overprikkeld raakt. Het blijft in de alarmstand staan en geeft voortdurend pijnsignalen af, ook wanneer de oorzaak van de pijn weg is.
Bij sensitisatie verkeert het lichaam in een permanente stresssituatie. Lichaam en geest zijn uitgeput, oververmoeid. Je wordt depressief, angstig, want die alarmbellen blijven maar rinkelen.
Door de stress wordt de pijn en verkramping steeds erger. Je gaat steeds minder bewegen, je spieren worden zwakker. Je lichaam verstijft. De pijn die je voelt wordt veroorzaakt en in stand gehouden door overprikkeling van het centrale zenuwstelsel.
Ook al is er geen aanwijsbare oorzaak meer, de pijn voelt echt en is niet te onderscheiden van 'echte' pijn. Sensitisatie is het gevolg van aanhoudende, zware chronische pijn.
Sensitisatie voelt precies hetzelfde
als 'echte' pijn... maar het is niet echt
Chronische sensitisatie
Chronische sensitisatie komt veel voor bij mensen die langdurig opiaten gebruiken. Kenmerken en gevolgen van sensitisatie zijn onder andere:
- Spierspanning
- Verkrampt bewegen
- Verslechterde lichamelijke conditie
- Negatieve emoties: 'ik kan hier niet mee omgaan, niets helpt'
- Angst om te bewegen: 'ik kan beter niet bewegen, anders wordt de pijn misschien erger.'
- Neerslachtigheid, boosheid, onzekerheid, machteloosheid
- Depressie
- Stress
- Teveel aandacht gericht op de pijnlijke plek(ken)
- Gedachten als: ‘deze pijn betekent dat er iets ernstigs aan de hand is'
Je reactie op stress, je levensstijl en de manier waarop je omgaat met pijn spelen een grote rol bij het in stand houden van deze pijn.
Om te leren omgaan met sensitisatie heb je een pijnprogramma nodig.
Steun, (h)erkenning, lotgenoten
Steun, herkenning, erkenning
De besloten Facebookgroep Opiaten Afbouwen is een veilige plek waar je lotgenoten kunt ontmoeten die, net als jij, bezig zijn met afbouwen. Je vindt er steun, herkenning, erkenning. In een warme, vriendelijke sfeer wordt informatie uitgewisseld en ervaringen gedeeld.
Ervaringen langdurige pijn en opiaten
bottom of page